Den Haag -een levende stad (Architectuur en Stedenbouw december 2009)

december 2009

SCALA architecten is gevestigd in een klein stadspaleis in de binnenstad van Den Haag. Het haagse Hofkwartier naast paleis Noordeinde biedt intieme, autovrije straten, cafés, restaurants, bakkers, onze leveranciers van kantoorbenodigdheden, kopieerpapier en broodjes voor de lunch. De omgangsvormen zijn er als in een dorp en toch is het een stedelijk uitgaanscentrum en een gewilde, altijd verrassende buurt voor dagjesmensen. Het is een droom van een stadsplek en de harmonie –de eeuwenoude huizen in de smalle straten, de bomen in de tuinen, de ondernemers, de kloosterlingen, de bewoners en de kroegbazen– zijn anno 2010 de fijnste definitie van ‘stad’ om je werk als architect en stedenbouwkundige aan af te meten. Een prachtstad met pareltjes als het Gemeentemuseum van Berlage, de Bijenkorf van Kramer, Huis ten Bosch van Post en ‘De Zeemeeuw’ van van de Velde.
In Den Haag bloeit de architectuur –soms tegen de verdrukking in. Burgerzin zorgde veertig jaar terug voor behoud van het Kurhaus, stopte de sloop van de binnenstad en maakte dat grote delen van de 19e eeuwse en vroeg twintigste eeuwse wijken rond de binnenstad nu nog intact en springlevend zijn. Op basis hiervan is een nieuw zelfbewustzijn ontstaan dat ruimte maakte voor een veelkleurige aanpak die de stad past: modern in de wederopbouwwijken, neoklassiek in de 19e eeuwse buurten. Denk aan Bofill’s plan op het Monchyplein, de Resident van Krier naast het Centraal Station en aan heel veel grote en kleine invullingen van Hans Kuipers KOW en ons SCALA. Met de komst van Schmitt als stadsstedenbouwer kwam er de klad in: de debat-cultuur ging met het sluiten van ‘Wils & Co’ op slot en een hele stoet ambtenaren kwam bij de gemeente werken met minder binding met Den Haag. Ambtenaren en stadsstedenbouwer Schmitt verengden het blikveld van bestuur en politiek: voor nogal wat sleutelprojecten werd Koolhaas als extern orakel geraadpleegd met soms desastreuze resultaten die een oplossing alles behalve dichterbij brachten (Binckhorst, Cultuurforum Spui).
Met de komst van Hans Kuiper als hoofd stedenbouw is er een kans de stad weer in haar rol van regisseur te krijgen –en haar in de jaren dertig ‘De Schoone Eenheid’ van architectuur en stedenbouw opleverde. Hans kent als bewoner, architect, denker en ondernemer de stille rijkdom van Den Haag als zijn broekzak en is daarmee een uitstekend mediator om gerichter aan stedelijke verscheidenheid te bouwen. Wij doen mee.